Faydalı Model Nedir

Faydalı Model Nedir?

Bir buluşun buluş sahibi dışındaki kimseler tarafından kullanılmasını üretilmesini ve ticari fayda sağlamasını yasalar önünde engelleyen, buluş sahibine tanınan hakka patent denilmektedir. Buluş için buluş sahibine verilen ve kullanım hakkının sahibi tarafından kullanacağını belirten belgeye de patent belgesi denmektedir.
Faydalı model ise ülke veya dünya genelinde yeni ve kullanılabilir, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine yasal olarak koruma sağlayan bir haktır. Bu hak ortaya konan ürünün üretilme ve pazarlama hakkıdır. Patent belgesine oranla faydalı model belgesi almak zaman konusunda daha avantajlıdır. Ayrıca ekonomik açıdan da patente oranla daha elverişlidir.

Faydalı model belgesinin patent belgesine göre daha kolay ve daha az masraflı olması küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarının araştırma ve buluş yapmalarına, üreticiliğine katkı sağlayacağı ve bu anlamda teşvik edici olacağı düşünülmüştür. Diğer taraftan orta ve küçük üretici kuruluşların yaptıkları buluşların ve ürünlerin rakipleri tarafından taklit edilerek üretilmesinin de önüne geçen faydalı model belgesi buluş sahibi küçük ve orta işletmelerin yasal olarak haklarını da korumaktadır. Faydalı model belgesi ile bu işletmeler buluşlarının başkaları tarafından taklit edilerek üretilmesinin bir nebze de olsa önüne geçerek ekonomik olarak bu kuruluşları destekler niteliktedir.

Patent Ve Faydalı Model Arasındaki Fark Nelerdir?

• Patent için gerekli olan buluş basamağı kriteri faydalı modelde yoktur.
• Eczacılık konusuyla ilgili olan maddeler, biyolojik ve kimyasal olan maddelere faydalı model belgesi ile koruma sağlanamaz.
• Hem patent belgesinde hem faydalı modelde yenilik olmalıdır. Buluşun daha önceden bilinmeyen üretilmeyen yazılı veya sözlü olarak açıklanmamış durumda olması gerekmektedir.
• Yine her ikisinde de buluşun sanayiye uygulanabilir olması gerekmektedir.
• Faydalı model belgesi için patent belgesini almak için şart olan inceleme raporu yoktur.
• Faydalı modelde koruma süresi 10 yıl iken patent belgesinde koruma süresi 20 yıldır.
• Faydalı model belgesinin alınması daha kısa sürededir. Bunun yanında patent belgesine göre daha az maliyetlidir. İnceleme süresinin faydalı modelde olmaması da süre ve maliyet bakımından üreticinin faydasına olan bir durumdur. Süreci daha da kolaylaştırmaktadır.

Faydalı Model Belgesi İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

• Elektronik ortamda doldurulan başvuru dilekçesi
• Buluşu anlatan, açıklayan tarifname (3 adet nüshası olmalı)
• Faydalı model belgesi ile korunması talep edilen unsurları anlatan istem veya istemler (3 nüsha)
• Korunma istenen yeni olduğu iddia edilen buluşun teknik özelliklerini anlatan istemler
• Özet,
• Başvuru ücretinin ödendiğine dair belge.

Buluşlar Türkiye iki türlü korunmaktadır. İlki patent sistemidir. Patent sisteminde buluş patentlenebilirlik kriterlerine uyup uymadığını bir inceleme raporuna dayandırılarak belge verilmektedir. Süreç uzun ve daha sağlam işlemektedir. Daha uzun koruma sağlayan patent sisteminde 20 yıl koruma sağlanmaktadır.

İkincisi ise faydalı model sistemidir. Patent belgesi alırken ki inceleme kısmı faydalı modelde yoktur. Patent belgesine göre faydalı model belgesi daha kısa sürede alınmaktadır. Faydalı model belgesi araştırma raporuna göre verilmektedir. Faydalı model belgesi patent belgesine göre daha kısa süreli bir koruma sağlamaktadır. Bu süre 10 yıldır.