Tarım, maden, el sanatları, sanayi ürünlerini konu alabilen coğrafi işaret ürünün ait olduğu yeri gösteren o yer ile özdeşleşmiş ürünü anlatan bir terimdir. Coğrafi işaret ürünün kökeninin bulunduğu yöre bölge ülkenin belirgin bir özelliğiyle ön plana çıkmış ürünler için kullanılır. Benzerlerinden ayrı diğerlerinden ayıran farklı kalıcı niteliğiyle öne çıkan ürünlere verilen işaretlerdir. Menşe ve mahreç işareti olarak tescil edilir.
Menşe Adı
Bir ürünü diğerlerinden faklı yapan özellikleri nitelikleri içinden çıktığı bölgenin coğrafi özelliklerini bu alanın doğal ve beşeri ögelerinden alıyorsa bu durumdaki coğrafi işaretlere menşe adı denir. Söz konusu olan ürünün üretimi, işlenmesi ve ortaya çıkana kadarki geçirdiği işlemlerin tümü adını aldığı bölgede gerçekleşmelidir. Bu anlamda menşe adı olarak tescil edilen coğrafi işaretlerin geldikleri bölge ile bağları oldukça güçlüdür.
Mahreç Adı
Bir ürünü diğerlerinden farklı yapan özellikleri, nitelikleri içinden çıktığı bölgenin coğrafi özelliklerini bu alanın doğal ve beşeri ögelerinden alıyorsa ve bu ürünün üretiminin herhangi bir aşaması bu bölgede gerçekleşiyorsa adı mahreç işaretidir. Üretimi, hammaddesi aşamalarından herhangi biri tescile konu olan coğrafi bölgede yapılıyorsa mahreç işareti olarak tescillenebilir ve üretimin diğer aşamaları da farklı bölgelerde gerçekleşebilir.
Coğrafi işaret tescili için öncelikle gerekli şartların coğrafi işaret için taşınması gerekmektedir. Sonrasında tescil için başvuru yapılması gerekmektedir.
Müracaat için gerekli belgeler şunlardır:
Coğrafi işaret tescili için ilgili, gerekli şartları karşılayan ürünler için yapılacak coğrafi işaret tescil başvurusunda söz konusu ürünü diğer ürünlerden ayıran özellikleri, üretim biçimi, üretimin yapıldığı coğrafi bölge, söz konusu olan ürünün adını aldığı coğrafi bölge olan ilişkisini detaylı bir şekilde ortaya koyan belgeler bilimsel raporlar ile birlikte Türk Patent Ve Marka Kurumu’ na sunulur.
Türk Patent Ve Marka Kurumu’na yapılan başvurunun değerlendirilmesi esnasında gerekirse başvuru sahibinden ek belge ve bilgi istenebilir. Ayrıca ürünle ilgili özel kurum ve kuruluşlardan da görüş talep edilebilir.
Gerekli inceleme yapıldıktan sonra şartların sağlandığı tespit edilerek tescile uygun bulunan başvurular Resmi Gazetede ve ürünün bulunduğu yöredeki yerel gazetede yayınlanır. Altı aylık bu yayın süresinde ilgili markaya itirazda bulunulabilir. İtiraz sonucu ya müracaat onaylanır ya da reddedilir. Onaylanan metnin ilanı yapılır. İlanı yapılan ürün için yapılan müracaat tescil edilerek Coğrafi İşaret Sicili’ ne kaydı yapılır.
Coğrafi İşaret Tescilinin Amacı: